Co zrobić w razie użądlenia przez pszczołę?

Co zrobić w razie użądlenia przez pszczołę?
5 maja 2021

Użądlenie może zdarzyć się nawet kilka kilometrów od ula jeśli pszczoła zostanie przyciśnięta lub uderzona. Ryzyko użądlenia zwiększa się wielokrotnie przebywając w bezpośrednim sąsiedztwie uli (do ok. 10 metrów). Przebywając w pasiece powinniśmy zawsze być pod opieką pszczelarza i posiadać strój ochronny. Doświadczony pszczelarz jest w stanie rozpoznać czy owady są spokojne i czy bez obaw można tego dnia zaglądać do uli. Pszczoły potrafią np. wyczuć zbliżającą się burzę kilka godzin przed jej rozpoczęciem. Bywają wtedy rozdrażnione i bardziej skore do obrony gniazda.

Gdy znajdziesz się w bezpośrednim sąsiedztwie ula bez ochronnego kapelusza, w sytuacji kiedy obawiasz się użądlenia, zakryj twarz rękami, wstrzymaj oddech i spokojnie oddal się od uli. Widząc, że pszczoła chce Cię zaatakować najlepiej udaj się do wnętrza budynku lub ciemnego pomieszczenia. Nieraz jedna „nadgorliwa” pszczoła potrafi narobić nam strach uporczywie kręcąc się koło głowy. Należy wtedy spokojnym krokiem odejść na chwilę od pasieki (na min. 20 metrów).

Nigdy nie chwytaj kwiatów lub kwitnących roślin bez uprzedniego upewnienia się że w twoim ręku nie znajdzie się owad. Nie powinniśmy również biegać boso np. po trawniku obsianym kwitnącym mniszkiem lekarskim, stokrotkami lub koniczyną.

Spożywając w plenerze jedzenie lub słodkie napoje zwróć uwagę nie znajduje się na nich owad (najczęściej osa). Użądlenie wewnątrz jamy ustnej czy gardła jest groźne ze względu na możliwy obrzęk i ryzyko uduszenia.

W przypadku użądlenia:

1. Jak najszybciej usuń fragment żądła wystający ponad skórę zdrapując go paznokciem albo tępym narzędziem np. tępym nożem. Błędem jest wyciąganie żądła dwoma palcami bo w ten sposób wciskamy pozostały jad pod skórę. U większości osób użądlenie kończy się miejscowym bólem, zaczerwienieniem i lekkim, również miejscowym, obrzękiem. W przypadku osób poważnie uczulonych objawy wystąpią w ciągu kilku do kilkunastu minut od użądlenia. Miejsce użądlenia należy przemyć, można obłożyć lodem oraz posmarować maścią np. Fenistil.
2. Objawy silnego uczulenia: nagła ogólna słabość, bladość, zimne poty, trudności z oddychaniem, znaczny obrzęk, nawet utrata przytomności, a w skrajnych przypadkach zatrzymanie akcji serca. Z początkiem wystąpienia objawów silnego uczulenia należy jak najszybciej zażyć dostępny lek przeciwalergiczny i zgłosić się do lekarza lub wezwać pogotowie. Dobrą praktyką jest zapewnienie towarzystwa innej osoby, żeby osoba użądlona nie została sama w razie utraty przytomności. Osoby uczulone w stopniu poważnym zagrożone szokiem anafilaktycznym (ok. 1-2% społeczeństwa) są zwykle świadome swoich ostrych reakcji alergicznych i powinny nosić ze sobą leki przepisane uprzednio przez lekarza.
3. Lekkie uczulenie: miejscowy obrzęk, zaczerwienienie, swędzenie. Objawy mogą utrzymywać się do 2-3 dni. Czasem obrzęk może objąć całą kończynę lub twarz. Osoby lekko uczulone mogą przyjąć standardowe leki przeciwalergiczne dostępne w aptekach bez recepty. Obrzęk osiąga swoje maksimum zwykle w drugiej dobie po użądleniu.
4. Jeśli nie wiesz czy jesteś uczulony/-a, uważnie obserwuj reakcje swojego organizmu, zapewnij sobie towarzystwo innej osoby. Jeśli chcesz, możesz zapobiegawczo zażyć lek przeciwalergiczny.
5. Dla osób postronnych: jeśli widzisz osobę nieprzytomną, nie ważne czy podejrzewasz użądlenie czy nie, podejmij działania z zakresu pierwszej pomocy: ułóż osobę poszkodowaną w pozycji bezpiecznej na boku, wezwij pogotowie i kontroluj funkcje życiowe rozpoczynając resuscytację jeśli będzie konieczna.
6. W dużych firmach powinna być zatrudniona min. jedna osoba przeszkolona w zakresie ratownictwa medycznego.

Pamiętaj!

Nie ulegaj panice. Swędzenie i zaczerwienienie skóry nie jest oznaką uczulenia na jad. Zwykle wystarczy posmarowanie skóry żelem przeciwhistaminowy o działaniu przeciwświądowym i przeciwuczuleniowym. Ryzyko zgonu na skutek ukąszenia przez owady jest wielokrotnie niższe niż np. na skutek katastrofy lotniczej. Każdego roku w Europie ginie min. dwukrotnie więcej osób w wypadkach lotniczych, niż na skutek użądleń.

Przykładowy skład apteczki:

Woda, wapno musujące, lek przeciwalergiczny typu allegra /hitaxa / allertec (przykłady) dostępne bez recepty, maść z hydrokortyzonem (np. Fenistil).

Osoby poważnie uczulone, zwykle wiedzą o swoim uczuleniu i powinny mieć przy sobie własną adrenalinę lub sterydy (np. hydrokortyzol).
Prosimy pamiętać, że nie można samodzielnie podawać leków osobie trzeciej. Jedyną osobą do tego uprawnioną jest lekarz. Pielęgniarka i ratownik medyczny są uprawnieni do podawania niektórych leków lub są uprawnieni do podawania leków w pełnym zakresie na zalecenie lekarza.

Stopnie reakcji uczuleniowej

[źródło: Wikipedia ]