Edukacja o roli pszczół dla człowieka
1 lutego 2024

Dlaczego tak istotna jest edukacja dotycząca roli pszczół dla nas – ludzi? Wiedzą o tym doskonale wolontariusze Pasieki Edukacyjnej „Skrzydlaci przyjaciele”, której jesteśmy ambasadorem. W trakcie zajęć edukacyjnych na całym Śląsku słuchacze mogą dowiedzieć się co zawdzięczamy pszczołom i jakie są największe zagrożenia dla populacji pszczół na świecie.

Współczesne zagrożenia

Do głównych powodów spadku populacji pszczół na świecie można zaliczyć: intensyfikacja rolnictwa, skażenie środowiska środkami ochrony roślin, rozprzestrzenianiem się chorób i pasożytów, zanikanie naturalnych siedlisk oraz brak nalezytej edukacji.

Według ostatnich badań stwierdzono, że straty w rodzinach pszczelich są większe tam gdzie wywożono pszczoły m.in. na pola rzepaku lub gryki. Pasieki takie często ulegają zatruciu, podtruciu, a ich odporność na pasożyty i wirusy jest wyższa niż u ich koleżanek, które nie miały styczności z tak intensywnym rolnictwem.

Ponadto uboga, monotonna dieta sprzyja spadkowi odporności pszczół oraz, a co za tym idzie ich większej podatności na zachorowania. Roje takie częściej zapadają na infekcje wirusowe, grzybiczne i bakteryjne.

Przykładowo niedawna zmiana prawa w Ameryce Południowej przyniosła katastrofalne skutki. Brazylia zezwoliła na korzystanie ze wszelkich pestycydów zabronionych m.in. na terenie UE. Stało się to mimo sprzeciwu ekologów, którzy nazwali wprowadzone przepisy „pakietem trucizn”. Na skutek tych zmian pszczelarze i ekolodzy zaczęli odnotowywać masowe ginięcie pszczół na gigantyczną skalę.

Na szczęście są też kraje idące w odwrotnym kierunku, tak jak np. Austria. W kraju tym zabroniono używania środków uznanych za zabójcze dla pszczół oraz wykazujących zwiększone ryzyko zapadania na raka. Austriacki parlament latem 2019 roku przyjął ustawę, która wprowadza zakaz stosowania w całym kraju środków chwastobójczych zawierających glifosat.

Dotąd żaden kraj członkowski UE nie wprowadził całkowitego zakazu stosowania glifosatu, ale poważne ograniczenia w jego stosowaniu obowiązują już m.in. w Holandii, Belgii, Włoszech i Francji. W listopadzie 2017 r. po długiej i mocno żywiołowej debacie glifosat został dopuszczony do stosowania w UE, ale wobec sprzeciwu części państw licencja została udzielona tylko na 5 lat (zamiast zwyczajowych 10 lat).

W marcu 2015 r. podległa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) uznała bowiem, że pestycyd „prawdopodobnie jest szkodliwy i rakotwórczy”, choć Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) oraz Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznały, że nie ma dowodów na prawdziwość tezy ekspertów z IARC.

Zajęcia edukacyjne

Aby dowiedzieć się więcej na temat tego co możemy zrobić, aby ratować pszczoły, zapraszamy na zajęcia edukacyjne Pasieki Edukacyjnej „Skrzydlaci przyjaciele”. Przez cały rok prowadzone są warsztaty i prelekcje w różnych miejscach Polski. Zajęcia takie można również zamawiać przy okazji festynów rodzinnych, imprez proekologicznych oraz w ramach wdrażania polityki zrównoważonego rozwoju w firmach, instytucjach oraz gminach.